د التقوی پوهنتون په نړیوال علمی-څیړنیز کنفرانس کې د ایران د اسلامی جمهوریت د سرقونسلګرۍ د کفیل وینا

دغه درې ورځنی نړیوال علمی-څېړنیز کنفرانس د لوړو زده کړو وزیر شیخ ندا محمد ندیم په ګډون د لوړ پوړو چارواکو، مسئولینو، د دولتی او خصوصی پوهنتونونو د استادانو، د مالیزیا (په شخصی توګه) او انګلستان، آسټرالیا، ایتوپیا، اندونیزیا، پاکستان او هند (ویبینار) د څیړونکو کوربه توب، او همدارنګه د نړیوالو سازمانونو لکه د ملګرو ملتونو د ښځو(UN Women)، د ماشومانو د ژغورنې نړیوال سازمان(Save The Children)، د ملګرو ملتونو د نړیوال کمپاین (ForAllWomenAndGirls#)، د حسام او افغان بېسیم مخابراتی شرکت په مالی ملاتړ سره ترسره شو. ډاکټر بهرام جمالی، په جلال آباد کښې د ایران د اسلامی جمهوریت د سرقونسلګرۍ کفیل، د التقوی پوهنتون لخوا په کوربه توب په نړیوال کنفرانس کې د ځانګړی میلمه او ویناوال په توګه ګډون وکړ، چې په اسلامی اقتصاد کې د کورنۍ رول باندې تمرکز کوی، او وینا یې وکړه.

د ایران د اسلامی جمهوریت قونسل جنرال ډاکټر بهرام جمالی د خپلې وینا په پیل کې د فارس خلیج په شمالی برخه کې د شهید رجایی بندر کې د بدمرغه او غمجنې پیښې په اړه د ختیځو ولایتونو د چارواکو، چارواکو، پوهنتونونو د رئیسانو او پروفیسورانو او روڼ اندو د خواخوږۍ د څرګندونو ستاینه وکړه او زیاته یې کړه چې په دې کې شک نشته چې په اسلامی ټولنو کې، کله چې ناورینونه او سختۍ رامنځته شی، د مسلمان ورور له خوا د خواخوږۍ څرګندونه د زخمونو لپاره مرهم دی او د اغیزمنو شویو کسانو درد او کړاو کموی.

ښاغلی جمالی وویل چې په دې کې شک نشته چې کورنۍ، د ټولنې د یوې کوچنۍ واحد په توګه، د هیواد په اقتصادی وده او پرمختګ کې بنسټیز رول لوبوی. د اسلام په سپېڅلی دین کې، د هیواد اقتصاد په مهمو برخو لکه مساوات، عدالت او انصاف ولاړ دی، او د سرچینو عادلانه ویش او د ټولنې د اقتصاد په متحرک کولو ټینګار کوی. په عین حال کې، د کورنۍ اقتصاد د دې په پلی کولو کې مهم رول لوبوی. همدارنګه، د قرآن کریم د لارښوونو له جملې څخه د کورنۍ لپاره د حلال رزق لټول دی. دا د بې کارۍ مخنیوی او د فقر او طبقاتی توپیرونو له منځه وړلو، او همدارنګه په یوه اسلامی هیواد کې د سوداګرۍ سوکالۍ ته وده ورکولو په توګه لیدل کیږی. د یو اسلامی هیواد د اقتصاد لوی دوران د دې کوچنیو وسایلو سره خپل حرکت پیل کوی او په تدریجی ډول سرعت ترلاسه کوی.

هغه زیاته کړه چې د ایران اسلامی جمهوریت تل د ګاونډیتوب او سیمه ییز ادغام پالیسی غوره کړې ده. لکه څنګه چې شهید ولسمشر، آیت الله سید ابراهیم رئیسی، او د ډیپلوماټیک دستګاه مشر،  شهید ډاکټر امیر عبداللهیان، پر دې ټینګار وکړ او د هیواد په بهرنی سیاست کې یې لومړیتوب ورکړ، جلالتماب ډاکټر مسعود پېژاکیان، منتخب ولسمشر، او جلالتماب ډاکټر سید عباس عراقچی، د بهرنیو چارو محترم وزیر، هم د اسلامی انقلاب د ستر رهبر د لارښوونو پر بنسټ ورته چلند تعقیبوی. ډاکټر جمالی زیاته کړه چې د ایران اسلامی جمهوریت د ګاونډیو هیوادونو لکه افغانستان لپاره د دوامداره سولې سره یوځای اقتصادی وده د لویدیځې آسیا په سیمه کې د سولې او ثبات لپاره یو شرط ګڼی.

موږ د لویدیځې آسیا اصطلاح باندې ټینګار کوو او د منځنی ختیځ اصطلاح کارولو څخه ډډه کوو. په ۱۹۸۰ لسیزه کې، د اسلامی انقلاب ستر رهبر، د نړۍ د نوی جیوپولټیک هندسې د وړاندې کولو په وخت کې، په یوه وینا کې دا پوښتنه راپورته کړه: لرې، نږدې او منځنی ختیځ اصطلاحات په کوم اساس رامنځته شول؟ لویدیځ او اروپا ځانونه د نړۍ مرکز ګڼل، او له آسیا څخه تر دوی پورې واټن د داسې نومولو معیار و. که څه هم آسیا پخپله یوه لرغونې، پراخه او ځواکمنه براعظم ده، خو ختیځ، لویدیځ او مرکز لری. زموږ سیمه په لویدیځه آسیا کې موقعیت لری. راځئ چې دا بدیل کلمې یوځای وکاروو.

هغه زیاته کړه چې په اقتصادی تبادلو کې، د توکو لنډ ټرانسپورټ لاره خورا مهمه ده. د ایران او افغانستان دواړه ګاونډی، دوستانه او مسلمان هیوادونه، د دوی د ۹۴۵ کیلومتره اوږدې ګډې پولې او د مذهبی، کلتوری، ژبنی او تمدنی ورته والی شتون ته په پام سره، کولی شی د دې ګټې او فرصت څخه د سوداګرۍ او سوداګریزو اړیکو د ودې او پیاوړتیا لپاره بشپړه ګټه پورته کړی. هغه په دوام کې وویل چې په جلال آباد کې د ایران د اسلامی جمهوریت قونسلګرۍ د ختیځو ولایتونو صنعتکارانو، سوداګرو او پانګوالو ته ایران ته د سفر لپاره اړینې اسانتیاوې برابرې کړې دی. په دې اړه، زه باید یادونه وکړم چې د ایران ایکسپو ۲۰۲۵ نړیوال نندارتون اوس مهال د تهران په دایمی نندارتون مرکز کې روان دی، چې د افغانستان په ګډون د ټولې نړۍ ډیپلوماتان، صنعتکاران، سوداګر او لوړ پوړی چارواکی پکې شتون لری. موږ، په بدل کې، د ختیځې سیمې سوداګرو ته ځانګړی ویزې ورکړې چې په دې مهم سیمه ایز پروګرام کې د ګډون لیوالتیا لری. زه غواړم له دې فرصت څخه ګټه پورته کړم او ټولو صنعتکارانو، سوداګرو او پانګوالو ته بلنه ورکړم چې د ایران په اسلامی جمهوریت کې په راتلونکو ټولو نندارتونونو کې ګډون وکړی او د ایرانی سوداګرو او پانګوالو په بلنه ورکولو او د موجوده ظرفیت څخه په ګټې اخیستنې سره د اقتصادی ملګرتیاو یو نوی فصل جوړ کړی.